4 / 52 Ανοιγοκλείνοντας Πόρτες.

close the door behind you

Ίσως δεν υπάρχει άλλο αντικείμενο τόσο απλό στο νόημα και στην χρήση του όσο μια πόρτα. Αυτός είναι ο τρόπος να κρατήσεις οποιονδήποτε άγνωστο μακριά από το σπίτι σου ή ο τρόπος να κρατήσεις όποιον δεν θέλεις έξω από το δωμάτιό σου. Είναι ένα όριο που θέτεις για να προστατεύσεις τον προσωπικό σου χώρο αλλά και τον εαυτό σου.  

Οι πόρτες έχουν πολλές μορφές και εμφανίζονται σε διάφορες περιόδους ή στιγμές στη ζωή του ατόμου. Από μικρή ηλικία η πόρτα είναι ένα όριο το οποίο πρέπει να μάθει να αποδέχεται και να μην το τρομάζει. Όταν ένα παιδί αρχίζει να κοιμάται με την πόρτα του δωματίου του κλειστή, μαθαίνει να αναγνωρίζει και να καθορίζει το χώρο του αλλά και να διαχειρίζεται το χρόνο που είναι μόνο του, χωρίς να νιώθει εγκατάλειψη για τις λίγες ώρες του ύπνου. Ενώ για πολλούς οι κλειστές πόρτες μπορεί να φαντάζουν αυτονόητο φαινόμενο, υπάρχουν ενήλικοι που ποτέ δεν κατάφεραν να περάσουν επιτυχώς από αυτό το στάδιο και επηρεάζονται από μία κλειστή πόρτα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αρκετά συχνά αντιμετωπίζουν αϋπνίες και νευρικότητα κατά τις βραδινές ώρες εκτός και αν μοιράζονται το δωμάτιο με κάποιον άλλον οπότε και το αίσθημα της μοναξιάς εξαφανίζεται. 

Μία άλλη διαδεδομένη έννοια της πόρτας στην ζωή ενός ανθρώπου είναι αυτή της "Επιλογής". "Δυο πόρτες έχει η ζωή, άνοιξα μια και μπήκα". Από πριν πάνε σχολείο μαθαίνουμε για την ύπαρξη του καλού και του κακού και την άμεση σύνδεση των δύο αυτών δυνάμεων με τις επιλογές που κάνουμε επομένως και με την πορεία που επιλέγουμε. Σε μία πιο ελεύθερη απόδοση στη ζωή συναντούμε συνεχώς διλήμματα τα οποία μας οδηγούν σε ένα συγκεκριμένο ίσως σύνολο επιλογών κάθε φορά. Είναι στην κρίση μας να επιλέξουμε ποια πόρτα θα ανοίξουμε και προς τα που θα κινηθούμε. Η επιλογή μας επηρεάζεται από ένα πολύπλοκο μηχανισμό που υπολογίζει αμέτρητους παράγοντες όπως την κοινή λογική, την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας, τα ερεθίσματα που δεχόμαστε από την βρεφική ηλικία αλλά και αυτά που μας κατακλύζουν την συγκεκριμένη περίοδο, την ψυχολογίας μας, τους στόχους μας και ένα σωρό άλλες παραμέτρους που δεν μας φτάνει ούτε ο χώρος ούτε ο χρόνος για να αναφέρουμε. Αν και φαντάζει πως η επιλογή της κατάλληλης πόρτας για εμάς είναι προκαθορισμένη στην πραγματικότητα έχουμε την απόλυτη ελευθερία της επιλογής μας. Αρκεί να αντιληφθούμε ότι είμαστε υπεύθυνοι των πράξεών μας αν και ποτέ δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με σιγουριά το που ακριβώς θα μας οδηγήσει μία πόρτα. 

Αρκετές φορές οι πόρτες - πύλες εμφανίζονται ως φυσικά σύνορα σε κάποιες καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από αλλαγή είτε στην φυσική είτε στην πνευματική κατάσταση του ατόμου. Κατά τον θάνατο η ψυχή περνά από τις πύλες του παραδείσου ή της κολάσεως για να φτάσει στο τελικό της στάδιο, την αιώνια ζωή ή την αιώνια τιμωρία. Αν και στο συγκεκριμένο παράδειγμα η επιλογή κάποιας πόρτας είναι μονόδρομος και γίνεται αυτόματα με κριτήριο τον πρότερο βίο σε άλλες περιπτώσεις υπάρχει και το ενδεχόμενο επιλογής τόσο για το αν θα περάσουμε την πόρτα αλλά όσο και για το αν θα την ανοίξουμε. 

"Η γνώση είναι μια πόρτα κλειστή. Είναι προτιμότερο να την ανοίξεις και να σταθείς στην είσοδο παρά να μπεις μέσα". 

Οι πόρτες επομένως έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα στη ζωή μας. Μάθαμε επομένως να τις χρησιμοποιούμε (περιληπτικά...) Είναι πιστεύω αυτονόητο ότι μιλάμε για εμπόδια που στήνουμε για να προστατεύσουμε τον προσωπικό μας χώρο και τον εαυτό μας. Ο άνθρωπος λόγω της πολυπλοκότητας της σκέψεις του και λόγω της υποτιθέμενης λογικής που κατέχει έναντι των ζώων αντιμετωπίζει εξεζητημένα ηθικά κυρίως διλήμματα που επηρεάζουν την συνύπαρξη του με τις υπόλοιπες κοινωνικές ομάδες. Εξαιτίας του ότι έχει απομακρυνθεί από την φύση, τα βασικά του ένστικτα έχουν σχεδόν παύσει να λειτουργούν όπως των άλλων ζωντανών οργανισμών με αποτέλεσμα να "αναγκάζεται" να επιλέξει με ποιους θα συναναστρέφεται και τι είδους σχέσεις θα έχει. Ένας εύκολος τρόπος να ικανοποιήσει την ανάγκη αυτή είναι να απομακρύνει όλα αυτά που κατά τη γνώμη του εμποδίζουν την ομαλή λειτουργία του. Οι πόρτες στήνονται για να κρατήσουν εκτός εικόνας ομάδες ανθρώπων με συγκεκριμένα κάθε φορά κριτήρια (κοινωνικά, φυλετικά κτλ), μεμονωμένα άτομα ή καταστάσεις που θέλει να ξεχάσει. 

Και ενώ στην πρώτη κατηγορία το άτομα αλληλεπιδρά με το περιβάλλον του και δέχεται προτροπές ώστε να αποφασίσει να κλείσει μια πόρτα, στις επόμενες 2 περιστάσεις νιώθει μία εσωτερική ανάγκη να το πράξει. Η σύγχρονη κοινωνία προκαλεί ανασφάλειες στο άτομο το οποίο για να αντιμετωπίσει αυτή την κατάσταση αναζητεί την σταθερότητα. Τι ποιο αποτελεσματικό από το να προχωράς μπροστά και να αφήνεις το παρελθόν πίσω? Κάθε δυσκολία ή κάθε δυσάρεστη κατάσταση θεωρητικά πρέπει να αντιμετωπίζεται, να αξιολογείται και να προσθέτεται στο κουτί εμπειριών ενός ατόμου με σκοπό να χρησιμοποιηθεί αργότερα για την αποφυγή παρόμοιων περιστατικών. Ωστόσο, ο άνθρωπος ως όν έχει αποδυναμωθεί σε τέτοιο βαθμό που νομίζει π,χ. ότι κλείνοντας την τηλεόραση μένουν όλα τα προβλήματα εκτός σπιτιού.(?τηλεόραση? Πόρτα, γνώση, ενημέρωση, ασφάλεια ???) Αυτή την τεχνική εκπαιδεύτηκε από κάποιους να την χρησιμοποιεί και σε βασικές λειτουργίες του εγκεφάλου για τον ίδιο ακριβώς σκοπό. Κλείνει εκτός οτιδήποτε στρεσογόνο συναντά, αλλά και ότι απλώς δεν του αρέσει. Είτε πρόκειται για πρόσωπα είτε πρόκειται για δυσάρεστα γεγονότα. Απομακρύνει οτιδήποτε τον απειλεί για να συνεχίσει να ζει τη ζωή του φυσιολογικά. 

«το παρελθόν ανήκει στο παρελθόν» 

Βέβαια υπάρχουν και καταστάσεις όπου το άτομο θα πρέπει να μάθει να ζει με τον παρελθόν του. Θα πρέπει να αποδεχτεί γεγονότα π.χ. έναν χωρισμό ή την απώλεια αγαπημένων προσώπων και να συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να συνεχίσει χωρίς αυτά. (όσον αφορά τον χωρισμό μπορεί να είναι επιλογή του η κλειστή πόρτα) επομένως η πόρτα εμφανίζεται και εδώ με μία πιο χαλαρή έννοια. Διαχωρίζει το παρελθόν από το παρόν (όχι από το μέλλον) και τοποθετείται συνήθως στην συνειδητοποίηση ενός σοβαρού γεγονότος.

Υπάρχουν πόρτες παντού γύρω μας. Πόρτες που μας διευκολύνουν στην καθημερινότητα μας, πόρτες που πρέπει να ανοίξουν, πόρτες που πρέπει να μείνουν κλειστές, αλλά και πόρτες που πρέπει να κλείσουν ή και να κλειδωθούν. Είναι στην κρίση μας..

Το παραπάνω κείμενο εκφράζει καθαρά προσωπικές σκέψεις και δεν αποσκοπεί στην προσβολή απόψεων κανενός. Το θέμα είναι ανοιχτό προς συζήτηση για όποιον το επιθυμεί.